ใช้ NSS (Normal Saline Solution) ใช้ล้างทำความสะอาดแผลกรณีที่แผลสกปรกมีฝุ่นหรือดินติดมากๆ ที่ใช้ NSS เนื่องจากใช้แล้วไม่ค่อยแสบครับ
ปล.น้ำเกลือมีหลายประเถทครับ แต่ที่ใช้ล้างแผลคือ NSS นะครับ
2. ปลอกคอ (collar)
ควรมีขนาดที่พอดีกับเจ้านายที่บ้านไว้สัก 1 อัน เวลาเกิดแผลขึ้นมา ใส่ไว้ก่อน ป้องกันการทำร้ายตัวเอง (การเกาบริเวณใบหน้า และการเลียแผลบริเวณส่วนท้ายลำตัว)
อันนี้สำคัญนะครับ บางครั้งเจ้านายที่บ้านเริ่มเป็นแค่แผลเพียงเล็กๆ แต่ถ้าเลียหรือเกามากๆแผลจะอักเสบติดเชื้อและแผลใหญ่ขึ้นมากกว่าเดิมมากเลยครับ
3.กลุ่มยาล้างทำความสะอาดแผล
3.1 แอลกอฮอล์
ใช้เช็ดรอบๆแผลนะครับ ไม่ใช้เช็ดที่แผลโดยตรง เพราะแอลกอฮอล์มีฤทธิ์กัดเนื้อเยื่ออ่อน สังเกตุง่ายๆครับ เวลาเราเป็นแผลแล้วเช็ดแอลกอฮอล์ที่แผลเราจะแสบครับ เจ้านายที่บ้านก็แสบเหมือนกัน
ปล. สินค้าหรือยามันมีหลากหลายยี่ห้อนะครับเลือกใช้ตามความสะดวกของทาสแมวครับ รูปที่มาโพสแค่ถ่ายของที่อยู่ใกล้ๆตัวมาให้ดูก่อนเท่านั้นเองครับ
3.2 ไฮโดรเจน เพอร์ออกไซด์
ยาล้างแผลตัวนี้ เวลาใช้ทาไปที่แผลจะเป็นฟองขาวๆฟู่ๆ
ไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ ที่ขายกันมีอยู่ 2 ความเข้มข้นครับ คือ 3% และ 6% ดูที่ข้างขวด (ตัวอย่างในรูป คำว่า 3% จะอยู่เหนือราคา 30 บาทที่ขวดน่ะครับ)
3% นำมาล้างแผลได้เลย
6% ต้องเจือจางผสมน้ำ ในอัตราส่วน 1:1 ก่อน
ไฮโดรเจน เพอร์ออกไซด์ ใช้ล้างแผลที่มีคราบเลือดคราบหนองมากๆ ครับ จะช่วยล้างเลือดและหนองที่แห้งกรังบนแผลได้ดีทีเดียว ล้างแผลให้สะอาดก่อนแล้วค่อยแต้มยาตัวอื่นต่อไป
ปล.กรณีเลือดเลอะที่เสื้อผ้า ใช้ ไฮโดรเจน เพอร์ออกไซด์ แต้มบริเวณที่เลอะ และค่อยเอาไปซัก ก็ได้ครับ
3.3 โปรวิโดนไอโอดีน หรือที่ทาสแมวชาวไทยรู้จักกันในยี่ห้อ เบตาดีน
เมื่อล้างแผลสะอาดแล้วเวลาแต้มยาก็ใช้ เบตาดีนแต้มนี่ล่ะครับ (เนื่องจากเบตาดีนออกฤทธิ์ได้ไม่ดีเมื่อมีคราบหนองหรือเลือดอยู่ ดังนั้นก่อนแต้มควรล้างแผลให้สะอาดก่อนนะครับ)
นอกจากนี้ตัวเบตาดีน ก็นำมาใช้ล้างแผลได้ด้วยนะครับ ผสมเจอจางกับน้ำ อัตราส่วนคงประมาณ 1/10 ถึง 1/20 เอาว่าสีของน้ำที่ผสม สีออกมาเหมือนชาดำเย็นน่ะครับ---> ใช้ล้างแผลได้ด้วย ไม่แสบมากนัก
4. อุปกรณีที่ใช้ประกอบการล้างแผล
ผ้ากอส
ใช้เช็ด หรือขัดแผลได้ดีครับ เนื่องจากลักษณะของผ้าจะสากๆ ใช้ขัดแผลดีทีเดียว
สำลี---> หลังจากทำความสะอาดแผลเสร็จเวลาแต้มยาก็ใช้สำลีชุบยาไปแต้มที่แผลครับ
cotton bud หรือ ไม้สำลีแคะหู ---> ก็ใช้ในการล้างแผลได้ด้วยกรณีที่ปากแผลไม่กว้างแต่ ข้างในเป็นโพรง เอา cotton bud จุ่มน้ำยาทำความสะอาดแผลแล้วก็แยงเข้าไปเช็ดข้างในได้ครับ
หลอดฉีดยา (syringe)
มีติดตัวไว้ไม่เสียหาย นอกจากใช้ในการป้อนยา ฉีดยาแล้ว ใช้ในการล้างแผลได้ด้วย กรณีแผลโดนกัดที่แผลภายนอกเป็นรูเล็กๆแต่ข้างในเป็นโพรง ถ้าหมอไม่ได้กรีดขยายปากแผล---> ก็ใช้ syringe ดูดยาล้างแผล แล้วก็ฉีดเข้าไปทางปากแผล บีบให้ยาล้างแผลออกมา แล้วก็ทำซ้ำหลายๆรอบก็ เป็นการล้างแผลอีกวิธีนึงครับ
เรื่องการถูกน้ำร้อนลวก หรือแผลไฟลวก
ป้องกันไว้ดีที่สุดครับ แต่แมวบางตัวซนนะครับ กระโดดขึ้นไปเหยียบเตาไฟ บ้าง เอาหน้าไปดูใกล้ๆเตาอบบ้าง ฯลฯ
กรณีปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนไปหาหมอ ก็เป็นพวกครีมรักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวกครับ + ควรใส่ collar ด้วยครับ ป้องกันการเลียแผลและป้องกันการเลียยาที่เราทาแผล ยาที่ใช้ทาภายนอกห้ามรับประทานครับ
เรื่องบาดแผลในช่องปาก
ยาสามัญประจำบ้านที่ใช้ได้ก็คือ Gentian Violet หรือยาม่วงที่เราเรียกๆกันนั้นเอง
สามารถใช้ทาในปากได้ครับ แต่เจ้านายบางตัวเวลาโดนทาอาจจะทำน้ลายไหลย้อย หรือน้ำลายเป็นฟองก็ได้นะครับ คิดดูล่ะกันเมื่อเจ้านายสะบัดหัวเมื่อไหร่ ทาสแมวเตรียมหลบกันได้เลยครับ
กรณีกินสารพิษเข้าไป
อันนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของสารพิษครับ สารบางอย่างควรกระตุ้นให้อาเจียน สารบางอย่างห้ามทำให้อาเจียน ดีที่สุด เอาฉลากของสารพิษที่เราสงสัยไปด้วย และรีบพาไปหาหมอเร็วที่สุด
ถ้าเป็นการปฐมพยาบาลแบบชาวบ้านก็เช่นการป้อนนม น้ำมันพืช หรือไข่ขาว เพื่อช่วยลดการดูดซึมของสารพิษ แต่ค่อนข้างอันตรายนะครับ ถ้าป้อนแล้วเค้าสำลัก อาจทำให้ถึงตายได้ครับ
ยาที่คิดว่า OK และน่าจะมีติดกระเป๋าพยาบาลไว้ คือเม็ดคาร์บอนครับ
เม็ดคาร์บอน จะเป็นเม็ดสีดำๆ (ที่เราใช้กินเวลาท้องเสียน่ะครับ) มีหลายยี่ห้อแตกต่างตามคุณภาพครับ เวลาซื้อปรึกษา เภสัชก่อนล่ะกันครับเอาชนิดที่คุณภาพดีๆหน่อย
ที่แนะนำเม็ดคาร์บอนเพราะไม่ใช่ตัวยา หรือสารออกฤทธิ์ ครับ เม็คาร์บอนแค่ดูดซับสารพิษ แล้วให้สัตว์ขับออกทางอึเท่านั้น ดังนั้นกรณีสงสัยสัตว์กินสารพิษเข้าไป ป้อนเม็ดคาร์บอนเพื่อปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนได้ครับ แล้วรีบพาไปหาหมอให้เร็วที่สุด
อีกอย่างนึงที่ควรมีติดกระเป๋าพยาบาลไว้ คือ
ผงเกลือแร่ (ORS) ---> ที่เอาไว้ชงกินเวลาท้องเสียน่ะครับ
กรณีเจ้านายถ่ายเหลว หรือท้องเสีย แล้วยังไม่สามารถพาไปหาหมอได้ ที่โดยมากหมอมักแนะนำให้ชงน้ำหวานผสมเกลือป้อนให้เจ้านายนั่นล่ะครับ
เจ้าผง ORS เนี่ยส่วนผสมก็คือน้ำตาล และเกลือแร่นั่นเอง
ก็ชงตามอัตราส่วนและค่อยๆป้อนเรื่อยๆนะครับ เพื่อป้องการการขาดน้ำรุนแรง จนเจ้านายที่บ้านช๊อค
ย้ำเช่นเคยน่ะครับว่าสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับเจ้านายคือการรีบพาไปหาหมอนะครับ
แต่ถ้าเจ้านาย อาเจียนหนัก ป้อนน้ำเกลือแร่แล้วยังอาเจียน ให้หยุดป้อนนะครับ เพราะยิ่งป้อนจะยิ่งไปกระตุ้นการอาเจียน พออาเจียนมากๆเข้าจะยิ่งเพลียกว่าเดิมมากครับ กรณีนี้พาไปหาหมอด่วนที่สุด ต้องให้น้ำเกลือแทนครับ(เข้าเส้น หรือใต้ผิวหนัง แล้วแต่ความรุนแรงของอาการ)
ปล.เน้นเรื่องยาพาราอีกที
ยาพาราเซตามอล ไม่ใช้ยาลดไข้สำหรับแมวแต่เป็นยาพิษครับ ห้ามป้อนให้แมวโดยเด็ดขาด
รูปข้างล่างเป็นแมวที่เจ้าของป้อนยาพาราให้กิน ผิวหนังและเหงือกกลายเป็นสีเหลืองเนื่องจากตับวาย + กับฉี่ออกมาเป็นเลือดเนื่องจากไตวาย
ที่มาจาก : http://www.click2vet.com/ น.สพ.กิติกร เกียรติยิ่งอังศุลี
